Маалымат дароо интернет аркылуу тараган дүйнөдө репост социалдык тармак маданиятынын ажырагыс бөлүгү болуп калды. Бирок, бул жөнөкөй иш-аракеттин аркасында этикет жана оригиналдуулук маселелери жатышы мүмкүн. Келгиле, кантип туура репост кылууну карап көрөлү.
1. Репосттун маңызын түшүнүңүз
Репост кылуу - бул сиз тапкан кызыктуу маалыматты катталуучуларыңыз менен бөлүшүүнүн жолу. Бирок, бул башка адамдардын идеяларын өзүнө ыйгарып алат дегенди билдирбейт.
2. Автордук укуктарды сыйлоо
Репост кылуудан мурун маалыматты бөлүшүүгө уруксатыңыз бар экенин текшериңиз. Ал үчүн автор же түпнуска булакта уруксат берилгендигин текшериш керек. Эсиңизде болсун, плагиат – бул автордук укукту атайылап ыйгарып алуу жана алдамчылык болуп эсептелет.
3. Толук кандуу маалымат бериңиз
Репост кылууда авторду жана түпнуска булагын көрсөтүңүз. Эгерде сиз авторлуктун тактыгы боюнча күмөн санасаңыз, анда аны комментарийде белгилеңиз.
4. Контекстти өзгөртпөңүз
Репост жасаганыңызда оригиналдын контекстин өзгөртпөөгө аракет кылыңыз. Өзүңүздүн комментарийиңизди кошсоңуз жакшы, бирок түпнуска маанисин жоготпоңуз.
5. Комментарийлерде оригиналдуу болуңуз
Эгерде сиз өз оюңузду билдирүү үчүн же өзүңүздүн бир нерсеңизди кошуу үчүн репост кылып жатсаңыз, аны баштапкы посттун текстинде эмес, комментарийде бөлүшүңүз.
6. Плагиаттын алдын алуу
Эгер мазмун баалуулукка ээ болсо, бирок сиз анын формасын өзгөрткүңүз келсе, анда оригиналга шилтеме берип, өзүңүздүн постуңузду чыгарганыңыз жакшы.
7. Сезимдерди эске алыңыз
Кээде адамдар жеке жана аялуу учурларды бөлүшөт. Репост кылуудан мурун анын авторго жана анын айланасындагыларга кандай таасир этиши тууралуу ойлонуңуз.
8. Чектен чыкпаңыз
Профилиңизди репосттор менен толтурбаңыз. Катталуучуларыңыз үчүн чындап кызыктуу болгон маалыматты тандап, аны акыл калчап бөлүшүңүз.
Репост - бул жөн гана маалымат жөнөтүү эмес, виртуалдык баарлашуунун бир түрү. Социалдык тармактарда этиканы сактоо башкалардын эмгегин сыйлаган жана маалыматты акыл калчап бөлүшө турган позитивдүү жана ачык коомчулукту түзүүгө жардам берет.
Булак: https://msavod.uz/