Алдамчылык: шылуундардын торуна түшүп калганда жана жакындарыңызга алдын ала эскертүү берүү боюнча иш-аракеттер алгоритми

Алдамчылык - азыркы дүйнөдө кеңири таралган кылмыштардын бири. Технологиялар өнүгүп, алар менен катар алдамчылык схемаларынын саны жана түрү көбөйүүдө. Эгерде сиз шылуундардын курмандыгы болуп калсаңыз, кандай иш-аракет кылууну билүү гана эмес, ошондой эле жакындарыңызга коркунучтар жөнүндө кантип алдын ала эскертүү керек экендигин билүү  дагы маанилүү. Бул макалада биз алдамчылыкка  туш болгон учурда зыянды азайтуу жана андан ары жоготууларды алдын алууга жардам бере турган иш-аракеттердин алгоритмин карап чыгабыз.

Кандай чараларды көрүү керек

1. Шылуун менен  болгон бардык  байланышты токтотуңуз.

2. Далилдерди сактоо: Корреспонденциялардын, каттардын жана транзакциялардын скриншотторун сактап коюңуз 

3. Кандайдыр бир каржылык активдүүлүктү тез арада токтотуңуз

Банк эсептериңизге жана карталарыңызга кирүү мүмкүнчүлүгүн жабыңыз. Эгерде сиз шылуундарга банк картаңызды же эсеп маалыматыңызды берген болсоңуз, дароо банкыңызга кайрылыңыз. Кырдаалды түшүндүрүп, андан ары уруксатсыз колдонууга жол бербөө үчүн эсептерди жана карталарды бөгөттөөнү сураныңыз. Транзакцияларды текшериңиз. Эсептериңиздеги акыркы транзакцияларды карап чыгыңыз жана банкыңызга шектүү же уруксатсыз транзакциялар жөнүндө кабарлаңыз.

4. Сырсөздөрдү өзгөртүңүз

Бардык онлайн-аккаунттарыңыздагы сырсөздөрдү өзгөртүңүз. Банк, почта жана социалдык тармактар ​​сыяктуу эң маанилүүлөрдөн баштаңыз. Ар бир аккаунтуңуз үчүн татаал жана уникалдуу сырсөздөрдү колдонуңуз. Эки факторлуу аутентификацияны жандырыңыз. Ал мобилдик түзмөгүңүз аркылуу тастыктоону талап кылуу менен кошумча коопсуздук катмарын камсыздайт.

5. Түзмөктөрүңүздү коргоңуз

Түзмөктөрүңүздө зыяндуу программалык камсыздоолор жоктугун текшериңиз. Компьютериңизди, смартфонуңузду же планшетиңизди сканерлөө үчүн ишенимдүү антивирустук программалык камсыздоону колдонуңуз. Программалык камсыздоону жаңыртыңыз. Иштетүү тутуму жана түзмөктөрүңүздөгү бардык программалык камсыздоолор  эң акыркы версияга чейин  жаңыртылганын текшериңиз.

6. Тиешелүү органдарга билдирүү жасаңыз

Жергиликтүү милиция  бөлүмүнө кайрылыңыз жана алдамчылык тууралуу арыз жазыңыз. Бул сиздин ишиңиздин расмий катталышы үчүн маанилүү. Алдамчылык жасалган платформаларга билдирүү жөнөтүңүз. Мисалы, бул интернет-дүкөндүн же социалдык тармактын сайтында болсо, алардын колдоо кызматына кайрылыңыз.

Жакындарыңыз шылуундардын  курмандыгы болуп калбашы үчүн аларды  кантип эскертүү керек?

Туугандарга алдамчылык тууралуу алдын ала  эскертүү үчүн маселенин маңызын түшүндүрүү зарыл: интернет-алдамчылык эмне экенин, ал кандайча болот, кандай кесепеттерге алып келиши мүмкүн экенин айтып бериңиз.

• Жабырлануучу болуу канчалык оңой экенин көрсөтүү үчүн жаңылыктарды же жеке тажрыйбаңызды колдонуп, чыныгы турмуштан алынган мисалдар менен бөлүшүңүз.
• Киберкоопсуздук эрежелерин, анын ичинде бейтааныш адамдардан келген шектүү шилтемелерден жана электрондук каттардан качуу керектигин үйрөтүңүз.
• Антивирустук программалык камсыздоону  орнотуу жана эки фактордук аутентификацияны иштетүү аркылуу түзмөктүн коргоо функцияларын иштетиңиз.
• Шылуундардан сак болуу үчүн  жаңы коркунучтарды ар дайым жакындарыңыз менен талкуулап, коргоо чаралары жөнүндө жаңылыктар менен  бөлүшүп туруңуз.

Алдамчылык азыркы дүйнөдө олуттуу коркунуч бойдон калууда, бирок билим жана сактык тобокелдиктерди кыйла азайтат. Жабырлануучу болуп калган учурда гана аракет кыла билүү  эмес, ошондой эле үй-бүлөңүздү коркунучтар жөнүндө  алдын ала активдүү эскертип туруу маанилүү.