Бүгүнкү күндө социалдык тармактар байланыш каражаты гана эмес, маалыматтын негизги булагы болуп саналат. Социалдык тармактарда маалымат менен иштөөдө негизгилердин бири бул анын булагын түшүнүү болуп саналат. Маалыматтын артында чыныгы адам же уюм турганына ынанып, басылманын автору ким экенин карап чыгуу зарыл. Бул берилген маалыматтын ишенимдүүлүгүн баалоого жардам берет.
Бул макалада биз маалымат менен иштөөгө жардам бере турган бир нече негизги көндүмдөрдү карап чыгабыз.
Критикалык ой жүгүртүү жана фактыларды текшерүү
Интернетте маалыматтын эбегейсиз көлөмү бар жана аны критикалык жактан талдоо жөндөмү чыныгы маалыматты жалган маалыматтан айырмалоого жардам берет.
Критикалык ой жүгүртүү суроо берүү, фактыларды текшерүү, аргументтерди талдоо жана булактардын ишенимдүүлүгүн баалоо жөндөмүн камтыйт. Интернетте маалымат менен иштөөдө бардыгына эле ишене бербестен, ар бир жаңылыкка, макалага же блогго критикалык мамиле кылуу маанилүү. Маалыматты ырастоо үчүн бир нече булактарды колдонуңуз.
Булактын ишенимдүүлүгүн жана тактыгын баалоо
Маалыматты талдоодо негизги учурлардын бири булактын ишенимдүүлүгүн жана тактыгын баалоо болуп саналат. Бул интернеттеги маалымат менен иштөөдө жалган же адаштыруучу маалыматтын жайылышына жол бербөө үчүн маанилүү кадам болуп саналат.
Булактын кадыр-баркына, анын аброюна, маалыматтын актуалдуулугуна жана тастыктоочу маалыматтардын болушуна көңүл буруңуз. Анын ишенимдүүлүгүн жана объективдүүлүгүн камсыз кылуу үчүн маалыматты башка көз карандысыз булактар менен салыштырыңыз. Эгерде маалымат бир нече булактар тарабынан тастыкталса, бул анын ишенимдүүлүгүн жогорулатат.
Маалыматты жоопкерчилик менен жайылтуу
Интернетте маалыматты жоопкерчилик менен бөлүшүү санариптик сабаттуулуктун ажырагыс бөлүгү болуп саналат. Кандайдыр бир маалыматты бөлүшүүдөн мурун анын так жана актуалдуу экенине ынаныңыз. Жалган же фейк маалыматтын жайылышына жол бербөө үчүн көз карандысыз булактарды колдонуу менен фактыларды жана билдирүүлөрдү текшериңиз.
Маалыматты таркатууда ал кайсы булактардан алынганын көрсөтүүгө аракет кылыңыз. Бул сиздин окурмандарыңызга же көрүүчүлөрүңүзгө маалыматты өздөрү текшерүүгө жана тастыкталган маалыматтардын негизинде өз пикирин түзүүгө жардам берет.
Бул көндүмдөр сизге маалыматтык ызы-чуу дүйнөсүндө багыт алууга жардам берет жана сизди социалдык тармактардын компетенттүү жана жоопкерчиликтүү колдонуучусу кылат.
Булак: https://msavod.uz/